Tỉnh Bình Dương ngày nay là một phần của tỉnh Thủ Dầu Một xưa. Tỉnh Thủ Dầu Một được thành lập tháng 12/1899, tách từ tỉnh Biên Hòa. Tháng 10/1956, tỉnh này được giải thể để thành lập tỉnh Bình Dương và một phần tỉnh Bình Long.
Khu chợ của thị trấn Thủ Dầu Một, tỉnh lỵ của tỉnh Thủ Dầu Một thời thuộc địa, ngày nay là thành phố Thủ Dầu Một trực thuộc tỉnh Bình Dương.
Một dãy phố buôn bán ở chợ Thủ Dầu Một thập niên 1920
Thời điểm này chưa có điện, mỗi góc chợ có một trụ đèn đường chiếu sáng bằng đèn dầu, có dây treo vào ròng rọc để hạ xuống thắp đèn mỗi tỗi hay để châm dầu. Ở cuối đường có mái nhà hình bát giác là chợ cá, phía sát bờ sông
Gánh hủ tiếu bán rong ở chợ Thủ Dầu Một thập niên 1920
Người dân mua bán ở bến đò chợ Thủ Dầu Một thập niên 1920
Những chiếc quang gánh thân thuộc của người Việt xưa nay hiếm còn thấy trên phố
Những chiếc lu khạp đặc trưng của vùng đất Thủ xưa nay – Hình chụp thập niên 1920
Bến phà cạnh chợ cá Thủ Dầu Một, chữ BAC trên biển hiệu, trong tiếp Pháp “BAC” có nghĩa là phà, đò ngang.
Thuyền chở hàng trên sông thập niên 1900
Con đường dọc bến sông thập niên 1920, có lẽ là đường Bạch Đằng ngày nay?!
Một bức ảnh khác chụp bến sông này
Một ngôi trường ở Thủ Dầu Một thập niên 1920
Một con đường rải nhựa ở Thủ Dầu Một thập niên 1920
Đường từ Thủ Dầu Một về Sài Gòn thập niên 1920
Doanh trại Vassoigne của quân đội Pháp tại Thủ Dầu Một thập niên 1920, trước 1975 là trường Công Binh của QLVNCH, ngày nay là trường Công Binh Bình Dương
Những dãy nhà kiên cố được xây theo kiến trúc Pháp của khu doanh trại
Giờ thể dục của học sinh trường Thiếu Sinh Quân trong khu doanh trại
Chùa bà Thủ Dầu Một thập niên 1920
Một ngôi nhà có kiến trúc độc đáo ở Thủ Dầu Một
Toàn cảnh đình Bà Lụa xưa
Nhà của một ngư dân Thủ Dầu Một.
Một cây cầu bắc qua sông ở làng Hưng Định, Thủ Dầu Một thập niên 1920
Một người dân đội nón lá đi qua cầu
Chợ Lái Thiêu ở quận Lái Thiêu, tỉnh Thủ Dầu Một.
Chợ Lái Thiêu thập niên 1920 nằm sát bến sông
Lái Thiêu thập niên 1920 là một vùng đất giao thương sầm uất
Phát gạo cho người dân bản xứ trong nạn đói năm 1911 tại Đình Thủ Dầu ở Lái Thiêu
Xưởng vẽ tranh kính ở Lái Thiêu.
Xưởng nhuộm của dân địa phương tại Lái Thiêu.
Lò sản xuất đường mía ở Lái Thiêu.
Bỏ mía vào máy ép để lấy nước cốt mía làm đường
Chiếc máy ép mía thô sơ này hoạt động nhờ sức kéo của hai con trâu và một em bé ngồi trên trục quay để điều khiển. Mái nhà xưởng lợp ngói được dỡ ngói ra cho chiếu sáng vào chiếc máy, có lẽ để đủ ánh sáng chụp hình chi tiết, vì vào thời gian này chưa có điện ở đây và phim chụp còn là loại dùng hoá chất (gélatino-bromure) bôi lên kính.
Khu đồn điền trồng dứa ở Lái Thiêu.
Đồn điền mía và đường sắt ở tỉnh Thủ Dầu Một năm 1946.
Bến sông tại làng nghề gốm ở Lái Thiêu.
Một tòa nhà hành chính ở Lái Thiêu.
Cảnh họp chợ tại một ngôi làng ở Lái Thiêu.
Chùa Cô Hồn 1918, hiện nay là khu vực trường THCS Phú Cường, P.Phú Cường, TDM (?!)
Nguồn: Mạnh Hải Flickr
Maison Commune de Thudaumot là Nhà Hội Đồng tại Thủ Dầu Một. Nơi đây ban hội tề gồm 12 người hội họp bàn tán chuyện làng nước và tiếp dân .
Ở Thủ và Lái Thiêu, người Pháp đều xây “maison commune – Nhà Hội Đồng” giống nhau, cùng một kiểu.
Hình thứ 2 là phố chợ cổ nhà trệt trên đường Đoàn Trần Nghiệp
Hình thứ 3 là phố cổ – trệt – trên đường Nguyễn Thái Học , ở cuối đường là bến đò BAC sau là cợ cá Thủ.
Hình thứ 10 là đường Bạch Đằng sau khi hàng cây dầu bị đốn bỏ, còn được gọi là đường Hàng Dương. Ngay sát hàng chữ ghi chú trên hình – Thu dau Mot 1920-1959 Vue de Quai – là bãi tắm ngựa. Hình nầy chụp trên đường Bạch Đằng. Ngay chiếc xe ngựa đậu là trước nhà cổ số 18 Bạch Đằng, nằm giữa đường Đinh Bộ Lĩnh và Điểu Ong hôm nay.